ΛΟΓΟΣ ΚΑΤΗΧΗΤΗΡΙΟΣ ΕΠΙ Τῌ ΕΝΑΡΞΕΙ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΗΣ ΤΕΣΣΑΡΑΚΟΣΤΗΣ

+ Β Α Ρ Θ Ο Λ Ο Μ Α Ι Ο Σ

ΕΛΕῼ ΘΕΟΥ

ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΩΣ - ΝΕΑΣ ΡΩΜΗΣ

ΚΑΙ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΣ ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΣ

ΠΑΝΤΙ Τῼ ΠΛΗΡΩΜΑΤΙ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ,

ΧΑΡΙΣ ΕΙΗ ΚΑΙ ΕΙΡΗΝΗ

ΠΑΡΑ ΤΟΥ ΣΩΤΗΡΟΣ ΚΑΙ ΚΥΡΙΟΥ ΗΜΩΝ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ,

ΠΑΡ᾿ HΜΩΝ ΔΕ ΕΥΧΗ, ΕΥΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΣΥΓΧΩΡΗΣΙΣ

* * *

   Ἀ­δελ­φοί καὶ τέ­κνα ἐν Κυ­ρί­ῳ εὐ­λο­γη­μέ­να,

   Δι­ὰ τῆς χά­ρι­τος καὶ τῆς φι­λαν­θρω­πί­ας τοῦ Θε­οῦ εἰ­σερ­χό­με­θα ἀ­πὸ τῆς αὔ­ρι­ον εἰς τὸ στά­δι­ον τῆς Ἁ­γί­ας καὶ Με­γά­λης Τεσ­σα­ρα­κο­στῆς, τῆς κα­ταλ­λη­λο­τέ­ρας πε­ρι­ό­δου δι­ὰ τὴν στρο­φὴν τῆς ἀν­θρω­πί­νης ψυ­χῆς, τῆς ἰ­δι­κῆς μας ψυ­χῆς, πρὸς τὸν Κύ­ρι­ον.

   Ἡ πε­ρί­ο­δος αὐ­τὴ εἶ­ναι μί­α δι­αρ­κὴς κα­τά­νυ­ξις ἐ­νώ­πι­ον τοῦ ἐ­κτυ­λισ­σο­μέ­νου καθ᾿ ἡ­μέ­ραν μυ­στη­ρί­ου τοῦ Θε­οῦ, τοῦ μυ­στη­ρί­ου τῆς σω­τη­ρί­ας τοῦ ἀν­θρώ­που. Δι­ὰ τοῦ­το ἡ πα­ρε­χο­μέ­νη εἰς ἡ­μᾶς εὐ­και­ρί­α τῶν Ἱ­ε­ρῶν Νη­στει­ῶν ἔ­χει ἓν ἰ­δι­αί­τε­ρον χα­ρα­κτη­ρι­στι­κόν: τὴν ἀ­νά­νη­ψιν καὶ τὴν νῆ­ψιν τῆς ψυ­χῆς, ἡ ὁ­ποί­α κα­λεῖ­ται ἰ­δι­αι­τέ­ρως κα­τὰ τὴν γέ­μου­σαν θεί­ων προ­τρο­πῶν καὶ ἁ­γι­ό­τη­τος πε­ρί­ο­δον αὐ­τὴν νὰ συ­νει­δη­το­ποι­ή­σῃ τὰ πα­ρο­δι­κὰ καὶ τὰ ὁ­ρώ­με­να καὶ νὰ με­τα­βῇ στα­δι­α­κῶς πρὸς τὰ μεί­ζο­να καὶ τὰ κρείτ­το­να, πρὸς τὰ ἀ­ό­ρα­τα.

   Ἀ­να­γλύ­φως καὶ ἐ­πι­γραμ­μα­τι­κῶς Ἀν­δρέ­ας ὁ Κρή­της δι­ὰ τοῦ Με­γά­λου Κα­νό­νος του ὁ­μι­λεῖ πρὸς ἑ­αυ­τὸν καὶ πρὸς πᾶ­σαν ψυ­χὴν θλι­βο­μέ­νην καὶ κα­τα­πο­νου­μέ­νην ὑ­πὸ τῶν πει­ρα­σμῶν καὶ τῶν πε­ρι­σπα­σμῶν τῆς πα­ρού­σης ζω­ῆς. Συ­ναι­σθα­νό­με­νος ὁ Ἅ­γι­ος τὸ βά­ρος τῆς πο­νε­μέ­νης ἀ­πὸ τὴν ἁ­μαρ­τί­αν ἀν­θρω­πί­νης ψυ­χῆς, ἐν ἀ­γω­νί­ᾳ κραυ­γά­ζει: «Ψυ­χή μου, ψυ­χή μου, ἀ­νά­στα τί κα­θεύ­δεις;». Ἡ κραυ­γὴ αὐ­τὴ ὁ­δη­γεῖ εἰς τὴν συ­νει­δη­το­ποί­η­σιν τῆς μα­ται­ό­τη­τος καὶ εἰς τὸν ἀ­νέκ­φρα­στον φό­βον τοῦ τέ­λους τῆς ἐ­πι­γεί­ου ζω­ῆς: «τὸ τέ­λος ἐγ­γί­ζει καὶ μέλ­λεις (ψυ­χή μου) θο­ρυ­βεῖ­σθαι». Ἐ­νώ­πι­ον τοῦ ἀ­προσ­δο­κή­του τέ­λους τῆς ζω­ῆς ποὺ ἔρ­χε­ται «ὡς κλέ­πτης ἐν νυ­κτί», κα­λεῖ ἑ­αυ­τὸν ὁ τῆς Κρή­της Φω­στὴρ καὶ κά­θε πο­νε­μέ­νην καὶ ὑ­πὸ τοῦ φό­βου τῆς ἀ­να­σφα­λεί­ας δι­α­κα­τε­χο­μέ­νην ψυ­χήν: «Ἀ­νά­νη­ψον», λοι­πόν, «ἵ­να φεί­ση­ταί σου Χρι­στὸς ὁ Θε­ός, ὁ παν­τα­χοῦ πα­ρὼν καὶ τὰ πάν­τα πλη­ρῶν».

   Ἡ Ὀρ­θό­δο­ξος Πα­τε­ρι­κὴ δι­δα­σκα­λί­α καὶ φω­νὴ μᾶς κα­λεῖ, κα­τὰ τὸ ἐ­νώ­πι­όν μας στά­δι­ον, νὰ συ­ναι­σθαν­θῶ­μεν ὁ κα­θεὶς «ποῖ­οι εἴ­με­θα, ποῦ εὑ­ρι­σκό­με­θα καὶ ποῦ ὑ­πά­γο­μεν», ποῦ κα­τευ­θυ­νό­με­θα δη­λα­δή. Νὰ αἰ­σθαν­θῶ­μεν τὸ μά­ται­ον τοῦ προ­σκαί­ρου βί­ου καὶ νὰ με­τα­νο­ή­σω­μεν δι᾿ ὅ­σα «ἐν γνώ­σει ἢ ἐν ἀ­γνοί­ᾳ, ἐν λό­γοις ἢ ἐν ἔρ­γοις, ἐν ἐ­πι­τη­δεύ­μα­σι καὶ πά­σαις (ἡ­μῶν) ταῖς αἰ­σθή­σε­σιν» εἰρ­γά­σθη­μεν μέ­χρι τοῦ­δε ὄ­χι κα­τὰ τὸ εὐ­αγ­γέ­λι­ον καὶ τὸν νό­μον τῆς Χά­ρι­τος τοῦ Χρι­στοῦ καὶ νὰ ἀ­να­νή­ψω­μεν. Μό­νον τό­τε θὰ εὕ­ρω­μεν ἔ­λε­ος καὶ χά­ριν καὶ θὰ μᾶς φει­σθῇ ὁ ἐ­τά­ζων καρ­δί­ας καὶ νε­φροὺς καὶ τὰ κρύ­φι­α πάν­τα τῶν ἀν­θρώ­πων καὶ τοὺς λο­γι­σμοὺς γι­γνώ­σκων Κύ­ρι­ος καὶ δὲν θὰ μᾶς κα­τα­λο­γί­σῃ τοὺς ἀ­δί­κους λο­γι­σμούς, οἱ ὁ­ποῖ­οι ὁ­δη­γοῦν εἰς μά­ται­α καὶ ἀ­νώ­φε­λα ἔρ­γα.

   Ὁ ἐ­νώ­πι­όν μας ἀ­γὼν συμ­πο­σοῦ­ται εἰς τὴν νῆ­ψιν καὶ εἰς τὴν ἀ­νά­νη­ψίν μας, εἰς τὴν με­τά­νοι­αν. Δι­ὰ τῆς με­τα­νοί­ας, δι­ὰ τῆς ἐ­πι­γνώ­σε­ως τῆς κα­τα­στά­σε­ώς μας δη­λα­δή, καὶ δι­ὰ τῆς ἐ­ξο­μο­λο­γή­σε­ως, ἡ ζω­ή μας στε­φα­νώ­νε­ται δι­ὰ «τῆς ἀ­φέ­σε­ως τῶν ἁ­μαρ­τι­ῶν, δι­ὰ τῆς κοι­νω­νί­ας τοῦ Ἁ­γί­ου Πνεύ­μα­τος, δι­ὰ τοῦ πλη­ρώ­μα­τος τῆς βα­σι­λεί­ας τῶν οὐ­ρα­νῶν». Ἡ ἀ­νά­νη­ψις ταυ­τί­ζε­ται πρὸς τὴν συ­νεί­δη­σιν τοῦ με­τα­νο­οῦν­τος ἀν­θρώ­που (Πρβλ. Β΄ Κορ. α΄, 12 καὶ Ρωμ. β΄, 15). Ἡ συ­νεί­δη­σις εἶ­ναι δῶ­ρον τοῦ Θε­οῦ.

   Ἀ­δελ­φοὶ καὶ τέ­κνα ἐν Κυ­ρί­ῳ,
 

   Κα­λού­με­θα οἱ Ὀρ­θό­δο­ξοι Χρι­στι­α­νοὶ νὰ βι­ώ­σω­μεν τὴν πε­ρί­ο­δον τῆς Ἁ­γί­ας καὶ Με­γά­λης Τεσ­σα­ρα­κο­στῆς ὡς χρό­νον συ­νει­δη­σι­α­κῆς νή­ψε­ως καὶ ἀ­να­νή­ψε­ως, ὡς στιγ­μὴν αἰ­ω­νι­ό­τη­τος τῆς Ὀρ­θο­δό­ξου ταυ­τό­τη­τός μας. Δη­λα­δή, κα­λού­με­θα νὰ ζή­σω­μεν καὶ νὰ συμ­βι­ώ­σω­μεν μὲ τὸν Χρι­στόν. Νὰ ζή­σω­μεν ἐκ­κλη­σι­α­στι­κῶς καὶ πνευ­μα­τι­κῶς. Δι­ό­τι μό­νον εἰς τὴν ἐν Χρι­στῷ ζω­ὴν ὑ­πάρ­χει ἡ δυ­να­τό­της νὰ ἀ­να­νή­ψῃ ἡ συ­νεί­δη­σίς μας καὶ νὰ ἀ­νέλ­θω­μεν εἰς τὸν χῶ­ρον τῆς πραγ­μα­τι­κῆς ἐ­λευ­θε­ρί­ας καὶ τῶν ἀ­λαν­θά­στων κρι­τη­ρί­ων πρὸς ἀ­νά­παυ­σιν καὶ λύ­τρω­σίν μας.

   Κα­τὰ τὴν ἔ­ναρ­ξιν τῆς εὐ­λο­γη­μέ­νης ταύ­της πε­ρι­ό­δου, ὁ Οἰ­κου­με­νι­κὸς Πα­τρι­άρ­χης καὶ ἡ Μή­τηρ Ἁ­γί­α τοῦ Χρι­στοῦ Με­γά­λη Ἐκ­κλη­σί­α ἐ­πι­σκέ­πτον­ται πᾶ­σαν Ὀρ­θό­δο­ξον Χρι­στι­α­νὴν ψυ­χὴν κο­πι­ῶ­σαν καὶ πε­φορ­τι­σμέ­νην καὶ ἀ­πα­ρα­μύ­θη­τον ὑ­πὸ τῶν ἀ­ξι­ῶν καὶ ἡ­δο­νῶν καὶ ἀ­πο­λαύ­σε­ων τῆς σαρ­κὸς καὶ τοῦ κό­σμου τού­του, συμ­πο­ρεύ­ον­ται καὶ συμ­προ­σεύ­χον­ται πρὸς τὸν «προ­σερ­χό­με­νον σφα­γι­α­σθῆ­ναι καὶ δο­θῆ­ναι εἰς βρῶ­σιν τοῖς πι­στοῖς Βα­σι­λέ­α τῶν βα­σι­λευ­όν­των καὶ Κύ­ρι­ον τῶν κυ­ρι­ευ­όν­των»: Ἀ­ξί­ω­σον, Κύ­ρι­ε, πάν­τας τοὺς Ὀρ­θο­δό­ξους πι­στοὺς ἐν εἰ­ρή­νῃ καὶ συν­τρι­βῇ καρ­δί­ας νὰ δι­α­πο­ρευ­θοῦν τὴν ἱ­ε­ρὰν πε­ρί­ο­δον καὶ τὸ ἀ­νοι­γό­με­νον στά­δι­ον, «χα­ρι­τῶν καὶ δυ­να­μῶν ὅ­πως προ­φθά­σω­μεν, ἐ­κτε­λέ­σαν­τες τὸν δρό­μον ἀν­δρι­κῶς, τὴν κυ­ρί­αν ἡ­μέ­ραν τῆς Ἀ­να­στά­σε­ώς Σου, καὶ ἐν χα­ρᾷ στε­φα­νη­φο­ροῦν­τες αὐ­τὴν ἀ­κα­τα­παύ­στως αἰ­νέ­σω­μεν» (πρβλ. ποί­η­μα κυ­ρί­ου Θε­ο­δώ­ρου, Τρι­ώ­δι­ον).

   Εὐ­λο­γοῦν­τες πα­τρι­κῶς ὑ­μᾶς, τέ­κνα ἀ­γα­πη­τὰ καὶ πι­στὰ τῆς Μη­τρὸς Ἐκ­κλη­σί­ας, καὶ ἡ­νω­μέ­νοι μα­ζί σας ἐν προ­σευ­χαῖς καὶ δε­ή­σε­σιν, ἐ­πι­κα­λού­με­θα ἐ­πὶ πάν­τας τὴν δύ­να­μιν τοῦ Τι­μί­ου καὶ ζω­ο­ποι­οῦ Σταυ­ροῦ καὶ τὰς πρε­σβεί­ας τῆς Κυ­ρί­ας Θε­ο­τό­κου, τῶν ἁ­γί­ων Ἀγ­γέ­λων καὶ πάν­των τῶν Ἁ­γί­ων, ὥ­στε ἅ­παν­τες ἀ­ξί­ως τῆς κλή­σε­ως ἡ­μῶν ὡς Ὀρ­θο­δό­ξων νὰ πο­λι­τευ­θῶ­μεν, καὶ νὰ ἀ­πο­λαύ­σω­μεν τοι­ου­το­τρό­πως τῆς τρυ­φῆς καὶ τῆς δό­ξης τῆς Ἀ­να­στά­σε­ως τοῦ Κυ­ρί­ου, εἰς Ὃν τὸ κρά­τος καὶ ἡ εὐ­χα­ρι­στί­α καὶ ἡ τι­μὴ καὶ ἡ δύ­να­μις καὶ ἡ δό­ξα εἰς τοὺς αἰ­ῶ­νας τῶν αἰ­ώ­νων. Ἀ­μήν.

Ἁγία καὶ Μεγάλη Τεσσαρακοστὴ ,βιζ´

† Ὁ Κωνσταντινουπόλεως Βαρθολομαῖος

διάπυρος πρὸς Θεὸν εὐχέτης πάντων ὑμῶν

-----------------------
Ἀναγνωσθήτω ἐπ᾿ ἐκκλησίας κατὰ τὴν Κυριακὴν τῆς Τυρινῆς, κς΄ Φεβρουαρίου, ἀμέσως μετὰ τὸ Ἱερὸν Εὐαγγέλιον.