Πάλιν εορτή και πάλιν πανήγυρις, αναφέρει ο Άγιος Ανδρέας, Αρχιεπίσκοπος Κρήτης. Πάλιν εστιάτωρ ο Χριστός η αρχή και τέλος κάθε εορτής.
Στην ορθόδοξη Εκκλησία οι χριστιανικές εορτές δεν είναι ιστορικές αναδρομές και παρελθοντολογικές αναμνήσεις γεγονότων και προσώπων, προς έκφραση ιδεών και διέξοδο εγωκεντρικών συναισθημάτων.
Δεν έχουμε στην Εκκλησία ιστορικές, επετειακές μνήμες, αλλά εορτάζουμε μυσταγωγικά, εσχατολογικά, τα σωτηριολογικά γεγονότα της ζωής του Χριστού και της Εκκλησίας. Δεν έχουμε στην πίστη μας θρησκευτικούς ήρωες, αλλά Αγίους. Τιμούμε στο λειτουργικό χρόνο πρόσωπα και γεγονότα που δεν παραπέμπουν στο παρελθόν, αλλά προσανατολίζουν προς το μέλλον, που σηματοδοτούν τρόπο ζωής, που εκφράζουν, θεολογικά, με υπαρξιακή αίσθηση και βίωση, ευχαριστία και δοξολογία. Μ’ αυτό το πνεύμα εορτάζουμε την χαρμόσυνη εορτή της Μεσοπεντηκοστής και την τοπική εορτή της Παναγίας της Καμαριανής.
Αγαπητοί μου,
Οι Ημέρες από το Πάσχα μέχρι την Πεντηκοστή αποτελούν την υψηλότερη έκφραση της μυσταγωγικής ευφροσύνης στο λειτουργικό έτος. Η Εκκλησία είναι πλημμυρισμένη από το Φως που προήλθε από το κενό μνημείο. Η ανάσταση του Χριστού είναι η Ανατολή της νέας ζωής, η απαρχή της αναδημιουργίας του κόσμου, της ανακαίνισης των πάντων. Είναι η καρδιά της ορθοδόξου πνευματικότητας και ευσεβείας. Είναι η μήτρα των ορθοδόξων λογισμών και αισθημάτων. Είναι η στερεά βάση της πίστεως.
Κάθε Κυριακή του Πεντηκοσταρίου αποτελεί μία Πασχάλια εμπειρία, έκφραση δωρεάς του Χριστού. Και κάθε εβδομάδα έχει δικό της λειτουργικό θέμα. Στα περισσότερα Ευαγγελικά αναγνώσματα του Πεντηκοσταρίου υπάρχει μια συνεχής αναφορά στο νερό. Από την προβατική κολυμβήθρα της Κυριακής του Παραλύτου, προχωρούμε στο Φρέαρ του Ιακώβ την Κυριακή της Σαμαρείτιδος και στη συνέχεια οδηγούμαστε στην κολυμβήθρα του Σιλωάμ, την έκτη Κυριακή από του Πάσχα, όπου έγινε το νίψιμο των οφθαλμών του τυφλού. Διδαχές και θαύματα εξ υγρού.
Την εξ ύδατος και πνεύματος αναγέννησή μας ολοκληρώνει η Κυριακή της Πεντηκοστής, που και πάλι το Ευαγγέλιο μας μιλεί για το νερό:<< Εν δε τη εσχάτη ημέρα τη μεγάλη της εορτής ειστήκει ο Ιησούς και έκραξε λέγων, εάν τις διψά ερχέσθω προς με και πινέτω>> .
Γιατί όλα αυτά; Για να κρατήσουμε ζωντανή την πασχάλια κοινωνία της Αναστάσεως, το << δεύτε πόμα ποίωμεν καινόν>>. Και να προετοιμαζόμαστε για την θεόρρυτη χάρη που θα λάβουμε από το Παράκλητο Πνεύμα. Στην ίδια προοπτική εντάσσεται και η σημερινή εορτή της Μεσοπεντηκοστής, αφού και σήμερα οι ύμνοι μας μίλησαν για τον Μεσσία Χριστό και το νερό που Αυτός παρέχει. Στο απολυτίκιο, που συμπυκνώνει το περιεχόμενο της εορτής, παρακαλεί ο Υμνογράφος το Θεό να ποτίσει με τα νάματα της ευσεβείας την διψώσαν μας ψυχή, αφού Αυτός είναι που άνοιξε στην Εκκλησία πηγές ζωοποιών ναμάτων.
Λίγοι, αγαπητοί μου, γνωρίζουν την ύπαρξη της Δεσποτικής εορτής της Μεσοπεντηκοστής. Και ακόμη, πολύ πιο λίγοι γνωρίζουν το θεολογικό της υπόβαθρο. Και όμως, κάποτε αυτή η εορτή ήταν μία από τις μεγαλύτερες εορτές της Κωνσταντινουπόλεως, αφού κατ’ αυτήν την ημέρα εόρταζε ο Ναός της του Θεού Σοφίας, το μεγάλο Μοναστήρι της Ορθοδοξίας με τα τετρακόσια σήμαντρα και τις εξήντα δυο καμπάνες.
Στην έκθεση της Βασιλείου Τάξεως του Κωνσταντίνου Πορφυρογέννητου αποθησαυρίζεται, σε πολλές σελίδες, το τυπικό της εορτής, ο λαμπρός πανηγυρικός χαρακτήρα της. Ο ίδιος ο Αυτοκράτορας του Βυζαντίου συμμετείχε σ’ αυτήν. Ξεκινούσε από το Ιερό Παλάτιο και έφθανε στον περίλαμπρο Ναό της του Θεού Σοφίας. Βασιλεύς και Πατριάρχης εισερχόταν επισήμως στο Ναό, όπου ετελείτο η Θεία Λειτουργία με απαράμιλλη μεγαλοπρέπεια. Χιλιάδες λαού ευφροσύνως συμμετείχαν.
Ο πιο περίλαμπρος Ναός της Ορθοδοξίας, ο Ναός της του Θεού Σοφίας Κωνσταντινουπόλεως, εόρταζε τη Σοφία του Θεού. Πολλοί νομίζουν ότι η Αγία Σοφία Κωνσταντινουπόλεως τιμάται στη μάρτυρα Αγία Σοφία, αλλά την ενυπόστατο Σοφία του Θεού.
Όπως και ο Ναός της Αγίας Ειρήνης, που είναι δίπλα, δεν τιμάται στη Μεγαλομάρτυρα Ειρήνη, αλλά στην Ειρήνη του Θεού. Βλέπετε τη θεολογία, το φρόνημα, την πίστη της Ρωμιοσύνης! Όλα αυτά δεν είναι τυχαία. Είναι η πεμπτουσία του βυζαντινού κάλλους που γέννησε το μεγαλύτερο πολιτισμό στην ανθρωπότητα.
Γιατί η Αγία Σοφία Κωνσταντινουπόλεως ως ιδέα, ως κίνηση, ως σύλληψη, ως τέχνη, ως ναοδομία, είναι η υψηλότερη έκφραση αισθημάτων του θρησκεύοντος ανθρώπου. Εκεί η γνώση και η τέχνη αποκαλύπτουν τη Σοφία του Θεού και τα πάντα ανακεφαλαιώνονται σ’ αυτήν.
<<Να γιατί είναι και θα παραμείνει η Εκκλησία της του Θεού Σοφίας ανεξαρτήτως και επέκεινα χώρου και περιπετειών. Ο Κωνσταντίνος ο Μέγας και ο Ιοθστινιανός είναι τα όργανα του θεολογικού αυτού δυναμισμού της Ανατολής, της ανθρωπότητος εν τη διατυπώσει της Ανατολής>>. (Μητροπολίτης Χαλκηδόνος Μελίτων).
Δεν ραμφίζουν με τα οξυκόρυγχα σημεία των Ναών της Δύσεως οι Ορθόδοξοι τους Ναούς των, για να συναντήσουν το Θεό. Κατεβάζουν τον Παντοκράτορα χαμηλά, στον τρούλο, για να επιβλέπει και να προστατεύει με τη γλυκιά Μορφή Του.
Ένας Ναός για να κτισθεί, πρώτα συλλαμβάνεται ως ιδέα και ύστερα οικοδομείται. Εκφράζει την πίστη, το φρόνημα, τα ζώπυρα, τα αισθήματα, τους πόθους, τις αγωνίες, τα οράματα ενός λαού. Εδώ έχουμε το Βυζάντιο, τον Αυτοκράτορα, τον Πατριάρχη, το λαό, που αφιέρωσαν το πιο εκλεκτό απαύγασμα της πιστεύουσας ψυχής τους, την ακρώρεια της πνευματικής σύλληψής τους, στη Σοφία του Θεού. Ως ευχαριστία σ’ αυτή που κατασκεύασε τον κόσμο. Ως προσανατολισμό στη Σοφία του Θεού ανέθεσαν την προστασία τους.
Να γιατί το Πατριαρχείο της Κωνσταντινουπόλεως ονομάζεται Οικουμενικό. Γιατί η Αγία Σοφία είναι η Εκκλησία του Μεγάλου Θεού, που αγκαλιάζει τα πέρατα της οικουμένης. Να γιατί η Κωνσταντινούπολη είναι η Νέα Ρώμη, δεν είναι η δεύτερη, όπως πιστεύουν εθνοφυλετικά κάποιοι. Γι’ αυτό δεν μπορεί να υπάρξει Τρίτη, αφού δεν υπάρχει δεύτερη.
Γνωρίζετε ότι το Οικουμενικό Πατριαρχείο ονομάζεται Αγία του Χριστού Μεγάλη Εκκλησία και την ονομασία αυτή την πήρε από ένα κτίσμα, το Ναό της του Θεού Σοφίας, που αποτελούσε και το κέντρο της Ορθοδοξίας και της Ρωμιοσύνης, που εξέφραε το θεανθρώπινο χαρακτήρα, << το μεγαλείο του Θεού, την απόπειρα του πεπερασμένου ν συλλάβει το υπερβατικό, να χωρέσει τον Αχώρητον>>.
Αυτή είναι η θεολογική ακρίβεια του Βυζαντίου, που με αυτοκρατορική επίνευση και συνοδική διαγνώμη, μας καθόρισαν την τάξη και το στερέωμα της Ορθοδόξου Πίστεως, που μέχρι σήμερα κατευθύνουν την Εκκλησία.
Διαισθάνεστε την μεγαλοπρέπεια των εορτών και των πανηγύρεων που θα ετελούντο στον Ναό της του Θεού Σοφίας, σε μία Πόλη που είχε επιγραφεί, άλλωστε, ως Πόλη της Θεοτόκου. Μόνο τις πλάκες του Ναού να αντικρύσετε, θα ιχνηλατήσετε τα βήματα Αυτοκρατόρων, Πατριαρχών, Μαρτύρων, Ομολογητών, Κληρικών παντός βαθμού και πιστών, που βημάτισαν σ’ αυτόν. Αυτά είναι τα νάματα της προγονικής ευσεβείας μας. Κι απ’ αυτά πίνουμε κι εμείς σήμερα, εορτάζοντας την εορτή της Μεσοπεντηκοστής.
Και εμείς εδώ, λατρεύουμε τον Αναστάντα Χριστό, τον Μεσίτη Θεού κι ανθρώπων, τον διαλλάκτην ημών μετά του αιωνίου Αυτού Πατρός.
Ο Χριστός, μπορεί να αποδοκιμάζεται και σήμερα όπως τότε από τους Ιουδαίους, από τους δήθεν σοφούς του κόσμου, να περιφρονείται, να βλασφημείται, εμείς όμως, ως Χριστιανοί, πιστεύουμε και ομολογούμε ότι ο Χριστός είναι ο Λυτρωτής του κόσμου, η ενυπόστατος Σοφία, η πηγή της χάριτος και του ύδατος του αλλομένου εις ζωήν αιώνιον.
Αυτός αρδεύει τις ψυχές μας, Αυτός αρρύει τω κοσμω σωτηρίας νάματα, Αυτός σβέννύει τη πλάνης τους άνθρακας. Αυτός έχει χαρακτήρα των ακενώτων δωρεών.
Αυτή την πίστη ιερουργούμε και αυτήν κηρύσσουμε. Αυτή την πίστη εκφράζει και αυτός ο Ιερός Ναός της Παναγίας της Καμαριανής. Έχει εν σμικρώ, όπως κάθε Ναός, την εμφάνεια και την ιερότητα του Ναού της του Θεού Σοφίας. Και δεν θα μπορούσε να γίνει διαφορετικά, γιατί οι κάτοικοι αυτής της περιοχής, αυτοί που τον οραματίστηκαν και τον θεμελίωσαν, ήταν Ρωμιοί, Μικρασιάτες, ευσεβείς Αλικαρνασσείς, που γνώρισαν τις μεγάλες ιδέες της Ρωμιοσύνης, που βίωσαν τις μεγάλες περιπέτειες του γένους και που είχαν τις αντοχές της φυλής μας.
Ενθυμούμαι με συγκίνηση την αγωνία τους να τιμήσουν την θαυματουργό Παναγία της παλαιάς Αλικαρνασσού, στον Ναό με τις καμάρες, που μαζί με τις εστίες τους άφησαν πίσω τους και να μνημειώσουν εδώ την προγονική τους παράδοση.
Μπορεί να άφησαν με δάκρυα τα σπίτια και το Ναό στη γη της Μικρασίας και να είναι σήμερα εγκαταλελειμμένος, αλλά δεν άφησαν εκεί τα οράματα και τα πιστεύματά τους. Και έκαναν τάμα, όπως έκτισαν νέα σπίτια, να πήξουν εδώ θυσιαστήριο και να πυργώσουν την πίστη τους, τους θρύλους και τις παραδόσεις τους. Αυτός είναι ο υπέροχος λός της Μικρασίας. Και ένας λαός που διακρατεί μνήμες κι έχει οράματα, δε σβήνει ποτέ.
Ενθυμούμαι τους αγώνες για να βρεθεί οικόπεδο. Τα χρόνια ήταν δύσκολα. Τότε ασκούνταν πολλές πιέσεις να περιοριστεί το ύψος του Ναού του Αγίου Νικολάου, λόγω αεροδρομίου. Οι Αλικαρνασσείς αντιδρούσαν και ήταν ανένδοτοι. Όχι μόνο δεν ήθελαν να βεβηλωθεί ο Ναός του Αγίου Νικολάου αλλά ζητούσαν και άλλη Εκκλησία. Και μία Κυριακή, όταν είχαν διαμορφωθεί οι κατάλληλες συγκυρίες, αφού λειτουργήσαμε στον Ιερό Ναό του Αγίου Νικολάου, ήλθαμε εδώ να θεμελιώσουμε την Παναγία την Καμαριανή, ως σκέπη και προστασία των ανθρώπων, της Νέας πλέον Αλικαρνασσού, στην πιο ωραία θέση της πόλεως Ηρακλείου.
Εκείνη η ημέρα της θεμελίωσης θ μου μείνει αλησμόνητη από τον ενθουσιασμό και τη συγκίνηση του λαού. Ζούσαν τότε γέροντες και γερόντισσες, που είχαν προσωπικά βιώματα από το Ναό της Καμαριανής στην παλαιά Αλικαρνασσό. Ήταν σαν να βρισκόταν στην αλησμόνητη Πατρίδα τους. Κρατούσαν τη θαυματουργό εικόνα, έψαλλαν και τραγουδούσαν σ’ όλη τη διαδρομή. Κόσμος πολύς.
Και συντελέστηκε και εδώ θαύμα. Εδώ βάλαμε ακρογωνιαίο θεμέλιο πίστεως στο Χριστό. Εδώ αποτυπώθηκε το θαύμα της παλαιάς Αλικαρνασσού. Και κτίσθηκε ο Ναός της νέας Παναγίας Καμαριανής σε σύντομο χρόνο και είναι απαράμιλλος σε ωραιότητα. Γενεές γενεών θα παρέρχονται, αλλά ο Ναός θα μένει, θα παραπέμπει στη Μικρά Ασία, θα προσδιορίζει και θα οριοθετεί ένα λαό, θα σαλπίζει μνήμες, ευλάβεια, πολιτισμό, συνέχεια ζωής και εμπιστοσύνη στο Θεό.
Ας είναι αιωνία η μνήμη των κτητόρων της Παναγίας της Καμαριανής στην παλαιά Αλικαρνασσό. Αιωνία η μνήμη των Αλικαρνασσέων προσφύγων, που κατοίκησαν εδώ. Υπέροχοι άνθρωποι, άνδρες με αξιοπρέπεια, απαράμιλλη τεχνίτες, επαγγελματίες, προοδευτικοί με φιλότιμο, γυναίκες φιλόκαλες, νοικοκυρές με αρχοντιά και σεμνότητα. Αιωνία η μνήμη των κτητόρων του Ιερού αυτού Ναού.
Μνημονεύουμε ιδιαίτερα της γυναικός που είδε το θαύμα και της αποκαλύφθηκε η Παναγία και της άλλης γυναικός που πήρε μαζί της την εικόνα στην κοσμοχαλασιά της Μικρασιατικής καταστροφής και την έφερε στην Ελλάδα. Μνημονεύουμε τον Αρχιμανδρίτη Τιμόθεο Καλαμπερίδη, τον άγιο αυτό κληρικό, που μερίμνησε να αποκτήσει η Νέα Αλικαρνασσός την θαυματουργό εικόνα της Παναγίας της Καμαριανής. Μνημονεύουμε τους αοίδιμους επιτρόπους, προκρίτους, άνδρες και γυναίκες, που συνέβαλαν σ’ αυτό το έργο.
Μνημονεύουμε τους αειμνήστους Εφημερίους του Αγίου Νικολάου, π. Κωνσταντίνο και π. Γεώργιο, που μαζί με τον εξαίρετο και δραστήριο π. Μιχαήλ, θεμελιώσαμε αυτό τον Ιερό Ναό. Μνημονεύουμε τον καλοκάγαθο π. Δημοσθένη, τους ευεργέτες, τους δωρητές, τους αφιερωτές του, επωνύμους και ανωνύμους.
Ευχαριστούμε τον υπέροχο λαό του Θεού, που από το υστέρημα του, κυρίως δε από το περίσσευμα της αγάπης του, οικοδομεί Ναούς και σεμνεία της Πίστεως. Έτσι κτίζονται οι Ναοί. Με όραμα, με θεοσημείες, με ζήλο, με αγώνες, με πολλά δάκρυα. Γνωρίζετε σεις καλύτερα από μένα, πόσα δάκρυα έχουν πέσει στα θεμέλια αυτού του Ναού, πόσες προσευχές τα έχουν στηρίξει. Γι’ αυτό θα μείνει ασάλευτος στους αιώνες.
Αγαπητοί μου,
Η Νέα Αλικαρνασσός, ως συνέχεια της μητροπολιτικής παλαιάς Αλικαρνασσού, πορεύεται. Έχει σήμερα το δικό της πολιτισμό, τη δική της ζωή και ταυτότητα, τα δικά της οράματα και τις δικές της αγωνίες. Είστε οι περισσότεροι εδώ επίγονοι αυτών των προσφύγων, που αγάπησαν αυτόν τον τόπο, αλλά και νέοι κάτοικοι από πολλά σημεία του τόπου μας και ευρύτερα, αφού είναι πολυφυλετική και πολυπολιτισμική πλεόν η κοινωνία μας, που τον ομορφαίνετε με τα σπίτια, τα έργα και τις δραστηριότητές σας.
Αυτός ο Ναός, που είναι κόσμημα της Εκκλησίας και της πόλεως, εύχομαι να εκκλησιάζει τη ζωή, τις αγωνίες, τις κρίσεις κι τις ελπίδες σας. Κρατήστε, όσο μπορείτε, την πατροπαράδοτη ευλάβει σας, άσβεστη τη φλόγα της Αναστάσεως, των παραδόσεων του γένους μας και μη φοβείσθε. Ο Χριστός, Αναστάς, συνέτριψε μοχλούς αιωνίους.
Η Παναγία δεν θα μας εγκαταλείψει ποτέ. Αυτή είναι η Δέσποινα του κόσμου, η Ελπίς των απηλπισμένων. Αυτή ως τόξον ουράνιον ωσεί δέρριν, δηλαδή ως καμάρα, μας προστατεύει από κάθε κακό.
Ευχαριστώ πολύ για την πρόσκληση των καλών και προσφιλών Εφημερίων σας να έλθω να τελέσω τη Θεία Λειτουργία μαζί τους στον Ιερό αυτό Ναό. Ιδιαίτερα ευχαριστώ τον προϊστάμενο του Ιερού Ναού, τον π. Μιχαήλ.
Ευχαριστώ τον Σεβ. Αρχιεπίσκοπο Κρήτης κ. Ειρηναίο για την ευλογία και την άδεια που ευχαρίστως μου έδωσε.
Χαίρω και συγκινούμαι που βλέπω αγαπημένα πρόσωπα, με τα οποία με συνδέουν ακατάλυτες και ζωηφόρες μνήμες. Σας εξομολογούμε, ήλθα για σας. Η Παναγία και σεις με καλέσατε. Δεν θα μπορούσα να αρνηθώ. Σας ευχαριστώ όλους.
Χριστός Ανέστη!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σας άρεσε η ανάρτηση;